Bent u wel eens gevraagd als deelnemer voor een wetenschappelijk onderzoek? Het UMC Utrecht is een academisch ziekenhuis; dat betekent dat onderzoekers er veel studies doen. Trials, worden ze ook vaak genoemd. Vaak worden die onderzoeken met andere ziekenhuizen samen gedaan.

Zo werkt het UMC Utrecht samen met Isala Zwolle en vier andere Europese Centra aan de FURTHER-trial onder leiding van Lenny Verkooijen, Hoogleraar Klinische Evaluatie Beeldgestuurde Interventies. In deze studie, gefinancierd door het onderzoeks-en innovatieprogramma van de Europese Commissie, wordt gezocht naar een betere behandeling van patienten met pijnlijke uitzaaiingen in het skelet. Gerard Dijkstra (op de foto) uit Elburg is een van de deelnemers aan de FURTHER-trial.

Een betere behandelingen betekent in dit geval: een snellere afname van de pijn, bij een groter deel van de patiënten. In de FURTHER-trial willen de onderzoekers wetenschappelijk vaststellen of de nieuwe  Magnetic Resonance-guided High Intensity Focused Ultrasound (MR-HIFU)-behandeling beter werkt dan de bestaande behandeling, ‘gewone’ bestraling (radiotherapie). Bij MR-HIFU worden ultrageluidsgolven gebundeld tot één punt dat op de tumor is gericht. Deze gaan door de huid heen en verhitten alleen de tumor. De behandeling vindt plaats in de MRI-scanner, zodat de tumor goed te zien is en de temperatuur kan worden gemeten.

Als er een nieuwe behandeling is, waarvan de veiligheid vaststaat, dan is het belangrijk om te onderzoeken of deze nieuwe behandeling ook beter is dan de oude behandeling. De beste manier om dat te onderzoeken is met een gerandomiseerde klinische trial. Patiënten worden door loting verdeeld in twee groepen. De ene groep krijgt de bestaande behandeling, de andere de nieuwe behandeling. Na de studie worden de uitkomsten van de behandeling in de verschillende groep vergeleken. In de Further trial wordt gekeken of patiënten die behandeld werden met MR-HIFU een grotere en snellere afname van hun pijnklachten hebben dan patiënten die behandeld zijn met bestraling. Dijkstra lootte voor de nieuwe MR-HIFU-behandeling.

Ongenode gast

Dijkstra: “Kanker is al dertig jaar een ongenode gast in mijn leven. Ik verloor zowel mijn eerste als tweede vrouw aan kanker. In 2007 kreeg ik zelf de diagnose prostaatkanker en ben daaraan geopereerd. Helaas kwam de kanker terug met botuitzaaiingen op meerdere plaatsen. Ik werd behandeld met hormoontherapie, vervolgens onderging ik een radioactieve behandeling met Radium 223 en tot slot twee soorten chemotherapie. Ondanks deze behandelingen voelde ik mij redelijk goed, ik tenniste nog en speelde zaalvoetbal. Als ik wel last had, hielden mijn teamgenoten rekening met mij. Als je open bent over je situatie, krijg je ook het meeste begrip, is mijn ervaring. Ik heb mijn leven in die fase redelijk kunnen voortzetten.

Behandeling pijnklachten

Ik had veel pijn van de uitzaaiingen in mijn botten. Ik sprak over deze pijnklachten met een buurtgenoot die ik ken van de Prostaatkankerstichting,  Hij zei: ‘Gerard, vraag in het Isala of je mee kunt doen met de FURTHER-studie. Daar werken ze met de nieuwste kennis over pijnbestrijding. Dat heb ik gedaan. In deze studie worden twee behandelingen vergeleken: een nieuwe behandeling met MR-HIFU en de reguliere bestraling. Dit zijn allebei behandelingen waarmee de pijn wordt bestreden, dus natuurlijk deed ik mee. Loting bepaalt voor welke behandling je in aanmerking komt. Ik lootte voor de behandeling met de MR-HIFU. De behandeling duurt een dag, dat is langer dan een gewone bestraling. Ik vond het goed te doen. De behandeling heeft mij goed geholpen, dus ik ben er blij mee. Bij mij is de ziekte wel zo ver gevorderd dat ik al beperkt ben in mijn mogelijkheden, en dat blijft zo. Maar omdat ik minder pijn heb slaap ik bijvoorbeeld wel een stuk beter. Dat is toch grote winst voor de kwaliteit van mijn leven.

Na de diagnose heb ik verschillende keren zelf gevraagd om onderzoeken, of mogelijkheden om mee te doen met trials. Dat heeft me wel geholpen. Vandaar mijn advies: zorg dat je als patiënt op de hoogte bent, en vraag naar wat je denkt nodig te hebben.”